Wat is darmkanker?
Darmkanker is een gezwel dat ontstaat in het slijmvlies waarmee de dikke darm of de endeldarm is bekleed. De endeldarm is het laatste deel van de dikke darm. In dit slijmvlies kunnen verdikkingen ontstaan, poliepen genoemd. Dit gebeurt bij veel mensen. Meestal kunnen deze poliepen geen kwaad omdat ze goedaardig zijn, maar poliepen kunnen kwaadaardig worden en uitgroeien tot een kankergezwel. Het is niet duidelijk waarom dat bij de één wel en de ander niet gebeurt.
Darmkanker ontstaat eerst binnen de darm. Bij verdere groei dringt het weefsel door de darmwand heen, zodat ook omliggend weefsel wordt aangetast. Losse kankercellen kunnen zich gaan uitzaaien. Darmkanker zaait zich doorgaans eerst uit naar de lymfeklieren die aan de buitenzijde rondom de darm liggen. Ook weefsel en organen die tegen de darm aan liggen kunnen aangetast worden. Later kunnen er via de bloedvaten uitzaaiingen zijn naar andere organen verder weg van het gezwel, zoals de lever en de longen.
Met darmkanker wordt doorgaans kanker bedoeld die in de dikke darm of de endeldarm ontstaat. Kanker kan ook ontstaan in de dunne darm, al is dat heel zeldzaam.
De klachten zijn afhankelijk van de plaats van het kankergezwel.
Mogelijke klachten zijn:
- Buikpijn, krampen, gevoelige plek op de buik
- Verandering in ontlastingspatroon.
- Bloed, slijm in de ontlasting
- Bloedarmoede (vermoeidheid, duizeligheid)
- Gewichtsverlies
Lees meer
Lees minder
Welke zijn de oorzaken?
Het is niet duidelijk waarom mensen darmkanker krijgen.
Meerdere factoren spelen een rol.
- Ongeveer 5 tot 10 procent van de mensen met darmkanker hebben een erfelijke vorm.
- Mensen met chronische ontstekingsziektes aan de darm, zoals colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn hebben een groter risico op darmkanker.
- Wie al een darmkanker heeft doorgemaakt, heeft een grotere kans om opnieuw darmkanker te krijgen.
- Roken en overmatig alcoholgebruik verhogen de kans op darmkanker.
- Mensen die te zwaar zijn en weinig bewegen hebben een grotere kans om darmkanker te krijgen.
- Het (overmatig) eten van bewerkt vlees en verzadigd vet veroorzaakt darmkanker. Rood vlees zou darmkanker kunnen veroorzaken, dit is nog onvoldoende wetenschappelijk aangetoond. Fruit, groente en vezelrijke voeding werken beschermend.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
- Stop met roken. Roken verhoogt het risico op kanker.
- Houd je gewicht onder controle. Overgewicht verhoogt het risico op dikkedarmkanker.
- Beweeg voldoende, namelijk dagelijks minimum 30 minuten matige fysieke activiteit (stevig doorwandelen, zwemmen, fietsen,...).
- Eet gezond en gevarieerd:
- Beperk verzadigde vetten en suikerrijke voeding.
- Eet voldoende vezels uit granen, volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,….
- Beperk de inname van verzadigde vetten zoals in vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, chocolade, zoute snacks, harde margarine, gefrituurde etenswaren,… .
- Vermijd producten met veel cholesterol zoals vlees, eidooiers (maximum 2 per week), orgaanvlees (lever, nieren) en schaal- en schelpdieren (garnalen, mosselen,..).
- Vermijd ultrabewerkt vlees zoals worst, salami en spek.
- Zet 2x per week vis op het menu en kies daarbij 1x voor vette vis (zalm, makreel, haring, sardienen,…).
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
- Beperk het gebruik van rood vlees (rund, varken, lam, schaap, wild) tot maximaal 200 g per week.
- Vermijd bewerkt vlees en vleeswaren (salami, worst,…). Aan deze producten worden kankerverwekkende stoffen toegevoegd zoals nitrieten en nitraten.
- Let op de bereiding van vlees/vis. Bij temperaturen boven 200°C (bakken, wokken, bbq) worden kankerverwekkende stoffen gevormd.
- Kunstmatige zoetstoffen (aspartaam, acesulfaam-K,…) zijn niet kankerverwekkend. Deze stoffen hebben enkel in zeer hoge doses een kanker bevorderend effect. Dergelijke doses wordt via voeding nooit bereikt. Jonge kinderen gebruiken zoetstoffen best wel met mate. Door hun lager lichaamsgewicht komen ze sneller aan de maximale doses.
Lees meer
Lees minder
Wanneer ga ik best naar de huisarts?
Raadpleeg je arts wanneer bovenstaande klachten meer dan twee weken aanhouden.
Bij bloed of slijm in de ontlasting raadpleeg je best meteen je arts.
Lees meer
Lees minder